ไม้ฉาก: เครื่องมือสำคัญในการสร้างสรรค์ผลงานที่แม่นยำ

ไม้ฉาก เป็นเครื่องมือวัดที่สำคัญอย่างยิ่งในงานช่างทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นงานไม้ งานเหล็ก หรืองานก่อสร้าง โดยมีหน้าที่หลักในการตรวจสอบความตรงและมุมฉากของชิ้นงาน ทำให้ผลงานออกมาเรียบร้อยและมีความแม่นยำสูง

ความสำคัญของไม้ฉาก

ไม้ฉากมีบทบาทสำคัญในการสร้างสรรค์ผลงานที่ได้มาตรฐาน เนื่องจากเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการ

ตรวจสอบความตรง ช่วยให้มั่นใจได้ว่าชิ้นงานมีเส้นที่ตรงและขนานกัน

ตรวจสอบมุมฉาก ช่วยให้มั่นใจได้ว่ามุมต่างๆ ของชิ้นงานเป็นมุมฉาก (90 องศา) ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการประกอบชิ้นงาน

กำหนดขนาด สามารถใช้ไม้ฉากในการวัดและกำหนดขนาดของชิ้นงานได้อย่างแม่นยำ

ประเภทของไม้ฉาก

ไม้ฉากมีหลายประเภท แต่ละประเภทก็มีลักษณะและการใช้งานที่แตกต่างกันไป ได้แก่

1. ฉากตาย (Square)

ฉากตายเป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับตรวจสอบมุมฉากโดยเฉพาะ มีลักษณะเป็นรูปตัว L โดยมีใบฉากตั้งฉากกับด้ามฉากพอดี มักผลิตจากเหล็กหรืออะลูมิเนียมที่มีความแข็งแรงทนทาน และมีสเกลบอกขนาดทั้งหน่วยเซนติเมตรและนิ้ว

ข้อดี

• ความแม่นยำสูง เนื่องจากมีโครงสร้างที่เรียบง่ายและมั่นคง
• ใช้งานง่าย เหมาะสำหรับงานที่ต้องการตรวจสอบมุมฉาก  (90 องศา) โดยทั่วไป
• ทนทาน ผลิตจากวัสดุที่มีความแข็งแรง

ข้อจำกัด

• ตรวจสอบได้เพียงมุมฉากไม่สามารถใช้ตรวจสอบมุมอื่นๆ ได้

2. ฉากผสม (Combination Square)

ฉากผสมเป็นเครื่องมือที่พัฒนาต่อยอดมาจากฉากตาย โดยมีฟังก์ชันการใช้งานที่หลากหลายกว่า สามารถใช้ตรวจสอบมุมฉาก วัดความยาว และยังสามารถปรับมุมได้ตามต้องการ ทำให้ฉากผสมเป็นเครื่องมืออเนกประสงค์ที่ช่างนิยมใช้งาน

ส่วนประกอบของฉากผสม:

ใบฉาก: ใช้สำหรับตรวจสอบมุมฉาก

ด้ามฉาก: ใช้สำหรับยึดใบฉากและเป็นตัวปรับมุม

หัวปรับมุม: ใช้สำหรับปรับมุมของใบฉากได้ตามต้องการ

ระดับน้ำ: บางรุ่นจะมีระดับน้ำในตัว เพื่อใช้ตรวจสอบความเรียบ

ข้อดี

• ใช้งานอเนกประสงค์ สามารถใช้ตรวจสอบมุมฉาก วัดความยาว และปรับมุมได้
• ความแม่นยำสูง มีความแม่นยำในการวัดมุม
• สะดวกในการใช้งาน  มีฟังก์ชันการใช้งานที่หลากหลาย

ข้อจำกัด  

• ราคาสูงกว่าฉากตาย เนื่องจากมีฟังก์ชันการใช้งานที่มากกว่า

3. ฉากสามเหลี่ยม (Triangle Square)

ฉากสามเหลี่ยมเป็นเครื่องมือวัดมุมที่ใช้งานง่ายและมีประโยชน์อย่างมากในงานช่างและงานออกแบบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานเขียนแบบและงานก่อสร้าง มีรูปทรงเป็นสามเหลี่ยม ใช้สำหรับตรวจสอบมุมฉากและมุม 45 องศา

ข้อดี

• ใช้งานง่าย ฉากสามเหลี่ยมมีโครงสร้างเรียบง่าย ทำให้ใช้งานได้ง่าย ไม่ซับซ้อน เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นและช่างฝีมือทั่วไป
• พกพาสะดวก มีขนาดเล็กกระทัดรัด น้ำหนักเบา เหมาะสำหรับพกพาไปใช้งานนอกสถานที่ได้
• ราคาประหยัด มีราคาไม่แพง หาซื้อง่าย

ข้อจำกัด

• มุมที่จำกัด ฉากสามเหลี่ยมส่วนใหญ่จะมีมุมมาตรฐานเพียงสองแบบ คือ 45-45-90 องศา และ 30-60-90 องศา ทำให้ไม่สามารถวัดมุมอื่นๆ ได้อย่างแม่นยำ

4. ฉากเบเวล (Bevel Square)

ฉากเบเวล หรือ ฉากเป็น เป็นเครื่องมือวัดมุมที่ใช้งานได้หลากหลายและมีความยืดหยุ่นสูง มีใบฉากที่สามารถปรับมุมได้อย่างอิสระ ทำให้เป็นที่นิยมใช้ในงานช่างและงานออกแบบ ใช้สำหรับวัดและทำเครื่องหมายมุมที่ต้องการ

ข้อดี

• ปรับมุมได้อิสระ ฉากเบเวลสามารถปรับมุมได้อย่างอิสระในทุกองศา ทำให้สามารถวัดและทำเครื่องหมายมุมที่ต้องการได้อย่างแม่นยำ ไม่จำกัดเพียงมุมมาตรฐานเหมือนฉากสามเหลี่ยม
• ใช้งานได้ง่าย การใช้งานฉากเบเวลค่อนข้างง่าย เพียงแค่ปรับใบฉากให้ตรงกับมุมที่ต้องการ แล้วนำไปวัดหรือทำเครื่องหมายบนชิ้นงาน
• มีหลายขนาดให้เลือก ฉากเบเวลมีหลากหลายขนาดให้เลือกตั้งแต่ขนาดเล็กสำหรับงานละเอียด ไปจนถึงขนาดใหญ่สำหรับงานชิ้นใหญ่

ข้อจำกัด

• การอ่านค่า การอ่านค่าจากสเกลบนฉากเบเวลอาจทำได้ยากกว่าการอ่านค่าจากเครื่องมือวัดมุมแบบดิจิทัล โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ไม่คุ้นเคย

5. ฉากระดับ (Level Square)

ฉากระดับเป็นเครื่องมือที่สำคัญอย่างยิ่งในการตรวจสอบความเรียบระดับของพื้นผิวต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพื้น ผนัง หรือโครงสร้างอื่นๆ มีระดับน้ำในตัว เพื่อใช้ตรวจสอบความเรียบของพื้นผิว มีระดับน้ำในตัว เพื่อใช้ตรวจสอบความเรียบของพื้นผิว ให้มั่นใจได้ว่าโครงสร้างมีความแข็งแรงและเสถียร

ข้อดี

• ใช้งานง่าย ฉากระดับมีการใช้งานที่ง่าย เพียงวางฉากระดับบนพื้นผิวที่ต้องการตรวจสอบ แล้วสังเกตฟองอากาศภายในหลอดแก้ว หากฟองอากาศอยู่ตรงกลางแสดงว่าพื้นผิวนั้นเรียบระดับ
• หลากหลายรูปแบบ มีฉากระดับให้เลือกหลายขนาดและหลายรูปแบบ เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งานที่แตกต่างกัน เช่น ฉากระดับเลเซอร์, ฉากระดับดิจิตอล
• ใช้ร่วมกับเครื่องมืออื่นได้ สามารถใช้ร่วมกับเครื่องมือวัดอื่นๆ เช่น ไม้บรรทัด, ฉากสามเหลี่ยม เพื่อตรวจสอบความเรียบระดับและความตรงของชิ้นงาน

ข้อจำกัด

• ความแม่นยำขึ้นอยู่กับระดับน้ำ ความแม่นยำในการวัดระดับขึ้นอยู่กับสภาพของระดับน้ำภายในฉาก หากระดับน้ำมีฟองอากาศหรือเกิดความเสียหาย จะส่งผลต่อความแม่นยำในการวัด

วิธีเลือกฉากให้เหมาะสม

• ประเภทของงาน เลือกฉากให้เหมาะสมกับประเภทของงานที่ทำ เช่น หากต้องการตรวจสอบมุมฉากเพียงอย่างเดียว ฉากตายก็เพียงพอแล้ว แต่หากต้องการเครื่องมือที่ใช้งานอเนกประสงค์ ฉากผสมจะเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า
• ขนาด เลือกขนาดของฉากให้เหมาะสมกับชิ้นงาน
• วัสดุ เลือกฉากที่ผลิตจากวัสดุที่มีคุณภาพดี ทนทาน และมีความแม่นยำ
• ความแม่นยำ หากต้องการความแม่นยำสูง ควรเลือกไม้ฉากที่ผลิตจากวัสดุคุณภาพดีและมีการสอบเทียบ

การดูแลรักษาไม้ฉาก

• ทำความสะอาด หลังการใช้งานควรทำความสะอาดฉากด้วยผ้าแห้งนุ่ม เพื่อป้องกันสนิมและรักษาความแม่นยำ
• เก็บรักษา เก็บฉากในที่แห้งและปลอดภัย เพื่อป้องกันความเสียหาย
• ตรวจสอบความแม่นยำ ควรตรวจสอบความแม่นยำของฉากเป็นระยะๆ