เครื่องวัดระดับน้ำ คืออะไร?

เครื่องวัดระดับน้ำ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ระดับน้ำ นั้นเป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับวัดระดับความสูงหรือความลาดเอียงของพื้นผิว หรือวัตถุต่างๆ โดยเปรียบเทียบกับระดับน้ำที่คงที่ ซึ่งจะช่วยให้เราทราบว่าพื้นผิวหรือวัตถุนั้นอยู่ในระดับที่เท่ากันหรือไม่ หรือมีความเอียงมากน้อยแค่ไหน

ประเภทของเครื่องวัดระดับน้ำ

ระดับน้ำฟองอากาศ (Spirit Level)

• ลักษณะ เป็นเครื่องมือที่คุ้นเคยกันดี มีหลอดแก้วใสบรรจุของเหลวและฟองอากาศ เมื่อวางบนพื้นผิว ฟองอากาศจะเคลื่อนที่ไปตามระดับของพื้นผิว
• การใช้งาน ใช้สำหรับวัดระดับความเรียบของพื้นผิวขนาดเล็ก เช่น ผนัง, พื้น, และเฟอร์นิเจอร์
• ข้อดี  ราคาถูก ใช้งานง่าย พกพาสะดวก
• ข้อจำกัด  ความแม่นยำอาจไม่สูงมากเมื่อเทียบกับประเภทอื่นๆ เหมาะสำหรับงานทั่วไป

ระดับน้ำเลเซอร์ (Laser Level)

• ลักษณะ ใช้ลำแสงเลเซอร์ฉายเป็นเส้นตรงหรือจุด เพื่อกำหนดระดับอ้างอิง
• การใช้งาน ใช้สำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น การติดตั้งฝ้าเพดาน การปูกระเบื้อง การวางผนัง
• ข้อดี แม่นยำสูง สามารถวัดระดับได้ในระยะไกล ใช้งานง่าย
• ข้อจำกัด ราคาค่อนข้างสูง อาจได้รับผลกระทบจากแสงสว่างจ้า

ระดับน้ำดิจิทัล (Digital Level)

• ลักษณะ เป็นเครื่องมือวัดระดับที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการแสดงผลค่าการวัด
• การใช้งาน ใช้สำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูงและฟังก์ชันการใช้งานที่หลากหลาย เช่น การวัดมุมเอียง การคำนวณความสูง
• ข้อดี แม่นยำสูง มีฟังก์ชันการใช้งานที่หลากหลาย สามารถบันทึกข้อมูลได้
• ข้อจำกัด ราคาสูง

ระดับน้ำแบบโรตารี่เลเซอร์ (Rotary Laser Level)

• ลักษณะ ใช้ลำแสงเลเซอร์หมุนรอบตัวเอง เพื่อสร้างระนาบอ้างอิง
• การใช้งาน ใช้สำหรับงานก่อสร้างขนาดใหญ่ เช่น การเทคอนกรีต การปรับระดับพื้นที่กว้าง
• ข้อดี คลอบคลุมพื้นที่กว้าง สามารถทำงานได้หลายคนพร้อมกัน
• ข้อจำกัด ราคาสูง ต้องใช้ความระมัดระวังในการใช้งาน

หลักการทำงานเครื่องวัดระดับน้ำแต่ละประเภท

ระดับน้ำฟองอากาศ (Bubble level )

• หลอดแก้ว: ภายในหลอดแก้วจะมีของเหลวที่มีความหนาแน่นสูงกว่าอากาศ และมีฟองอากาศอยู่ตรงกลาง
• แรงโน้มถ่วง: เมื่อวางระดับน้ำบนพื้นผิวที่ไม่เรียบ แรงโน้มถ่วงจะดึงดูดของเหลวให้ไหลไปยังส่วนที่ต่ำที่สุด ทำให้ฟองอากาศเคลื่อนที่ไปยังส่วนที่สูงที่สุด
• การอ่านค่า: โดยการสังเกตตำแหน่งของฟองอากาศ หากฟองอากาศอยู่ตรงกลางแสดงว่าพื้นผิวอยู่ในระดับ

ระดับน้ำเลเซอร์ (Laser level )

• ลำแสงเลเซอร์: เลเซอร์จะปล่อยลำแสงออกมาเป็นเส้นตรงหรือจุด ซึ่งจะคงระดับอยู่เสมอไม่ว่าจะหมุนเครื่องอย่างไร
• ระนาบอ้างอิง: ลำแสงเลเซอร์จะสร้างระนาบอ้างอิงขึ้นมา หากวัตถุใดอยู่ในระนาบนี้ แสดงว่าวัตถุนั้นอยู่ในระดับเดียวกัน
• การตรวจสอบ: โดยการสังเกตว่าวัตถุที่ต้องการวัดนั้นสัมผัสกับลำแสงเลเซอร์หรือไม่ หากสัมผัสแสดงว่าอยู่ในระดับเดียวกัน

ระดับน้ำดิจิทัล (Digital level )

• เซ็นเซอร์: ภายในเครื่องจะมีเซ็นเซอร์ที่ไวต่อการเปลี่ยนแปลงของระดับ
• การแปลงสัญญาณ: เมื่อเปลี่ยนระดับของเครื่อง เซ็นเซอร์จะตรวจจับการเปลี่ยนแปลงและแปลงเป็นสัญญาณไฟฟ้า
• การแสดงผล: สัญญาณไฟฟ้าจะถูกแปลงเป็นตัวเลขและแสดงผลบนหน้าจอ LCD หรือจอ OLED

ระดับน้ำแบบโรตารี่เลเซอร์ (Rotary Laser Level)

• แหล่งกำเนิดแสงเลเซอร์: ภายในเครื่องจะมีแหล่งกำเนิดแสงเลเซอร์ ซึ่งมักจะเป็นเลเซอร์ไดโอดที่ให้ลำแสงที่มีความยาวคลื่นเฉพาะ
• ระบบหมุน: แหล่งกำเนิดแสงเลเซอร์จะถูกติดตั้งอยู่บนแกนหมุน ซึ่งสามารถหมุนรอบตัวเองได้อย่างรวดเร็ว ทำให้ลำแสงเลเซอร์สร้างเป็นระนาบวงกลม
• ระบบปรับระดับ: เครื่องจะมีระบบปรับระดับอัตโนมัติ หรือที่เรียกว่า self-leveling system ซึ่งจะช่วยให้เครื่องสามารถปรับระดับตัวเองให้ตั้งฉากกับพื้นได้โดยอัตโนมัติ
• การแสดงผล: เครื่องจะแสดงข้อมูลต่างๆ เช่น ระดับความเอียงของเครื่อง ความเร็วในการหมุนของเลเซอร์ และสถานะการทำงานของเครื่อง

เหตุผลที่เครื่องวัดระดับน้ำมีความสำคัญนั้นมีดังนี้

• ความแม่นยำ เครื่องวัดระดับน้ำช่วยให้เราสามารถวัดระดับความสูงหรือความลาดเอียงของพื้นผิวได้อย่างแม่นยำ ทำให้ผลงานที่ได้มีความละเอียดและถูกต้อง
• ประสิทธิภาพในการทำงาน การใช้เครื่องวัดระดับน้ำช่วยให้ทำงานได้รวดเร็วขึ้น ลดความผิดพลาด และประหยัดเวลา
• การควบคุมคุณภาพ การตรวจสอบระดับความสูงและความลาดเอียงของพื้นผิวอย่างสม่ำเสมอ ช่วยให้ควบคุมคุณภาพของงานได้ตามมาตรฐาน
• ความปลอดภัย การใช้งานเครื่องวัดระดับน้ำอย่างถูกต้องช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุที่อาจเกิดจากการก่อสร้างที่ไม่มั่นคง

ตัวอย่างการใช้งานเครื่องวัดระดับน้ำในงานต่างๆ

งานก่อสร้าง

• ตรวจสอบความเรียบของพื้น ผนัง และเพดาน
• ตรวจสอบความเอียงของเสา
• ติดตั้งประตู หน้าต่าง และเฟอร์นิเจอร์ให้เรียบเสมอกัน
• สร้างพื้นที่ราบสำหรับการเทคอนกรีต

งานตกแต่ง

• ติดตั้งวอลเปเปอร์ กระเบื้อง และฝ้าเพดาน
• ติดตั้งเคาน์เตอร์ครัวและตู้เสื้อผ้า

งานสำรวจ

• วัดระดับความสูงของพื้นที่
• สร้างแผนที่ภูมิประเทศ

งานอุตสาหกรรม

• ติดตั้งเครื่องจักรและอุปกรณ์ต่างๆ ให้มีความสมดุล
• ตรวจสอบความเรียบของพื้นผิวในการผลิต

วิธีการดูแลรักษาเครื่องวัดระดับน้ำ

ทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ

หลังการใช้งานทุกครั้ง ควรทำความสะอาดเครื่องมือด้วยผ้าแห้งนุ่ม เพื่อกำจัดฝุ่นละอองและสิ่งสกปรก

หากมีคราบสกปรกติดแน่น สามารถใช้ผ้าชุบน้ำหมาดๆ เช็ดเบาๆ แต่หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อน

สำหรับระดับน้ำเลเซอร์ ควรทำความสะอาดเลนส์ด้วยผ้าไมโครไฟเบอร์อย่างเบามือ

จัดเก็บอย่างถูกวิธี

เก็บเครื่องมือในที่แห้งและเย็น หลีกเลี่ยงแสงแดดโดยตรงและความชื้นสูง

วางเครื่องมือในกล่องหรือเคสที่ออกแบบมาสำหรับเครื่องมือชนิดนั้น เพื่อป้องกันรอยขีดข่วนและความเสียหาย

หากเป็นระดับน้ำเลเซอร์ ควรเก็บแบตเตอรี่ออกหากไม่ได้ใช้งานเป็นเวลานาน

ตรวจสอบสภาพเครื่องมือเป็นประจำ

ตรวจสอบสภาพของตัวเครื่องว่ามีรอยแตก รอยร้าว หรือส่วนประกอบใดชำรุดหรือไม่

ตรวจสอบฟองอากาศในระดับน้ำฟองอากาศว่าเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระหรือไม่

ตรวจสอบลำแสงเลเซอร์ของระดับน้ำเลเซอร์ว่ามีความสว่างและคมชัดเพียงพอหรือไม่

หลีกเลี่ยงการกระแทก

ระมัดระวังในการเคลื่อนย้ายเครื่องมือ หลีกเลี่ยงการตกหล่นหรือการกระแทกแรงๆ

วางเครื่องมือบนพื้นผิวที่เรียบและมั่นคง

สอบเทียบเครื่องมือเป็นประจำ

นำเครื่องมือไปสอบเทียบกับหน่วยงานที่ได้รับการรับรองตามระยะเวลาที่กำหนด เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องมือยังคงให้ค่าที่ถูกต้องแม่นยำ